کمیته آموزش آمار مدرسهای انجمن آمار ایران (دوره هفدهم)
دنیای امروزی، دنیای داده محور و اطلاعات محور است به‌طوریکه، آمار در هر جایی و به‌طور ویژه استدلال آماری، دانش آماری و سواد آماری یک ضرورت به‌شمار میآید. براساس انجمن آمار آمریکا (ASA) ، هر فارغ التحصیل دبیرستانی و دانشگاهی باید بتواند از استدلال آماری به شکلی مفهوم و بدون خطا استفاده کند تا بتواند با شرایط مورد نیاز شهروندی، استخدام و پیش نیازهای خانواده به شکلی هوشمندانه کنار آمده و خود را برای یک زندگی سالم و مُثمر ثمر آماده کند. شهروندی که دارای دانش آماری و سواد آماری است، در خصوص شمارش و اعداد پایه دخیل در تفسیر دادهها متخصص و ماهر است. یک شهروند دارای دانش آماری، نقاط قوت یک فرآیند علمی را درک کرده و میتواند به شکلی انتقادی گزارشهای رسانه را در مورد یافته‌های علمی تحلیل کند چرا که میتواند سؤالات مناسبی را در مورد طرح مطالعاتی و نتیجه‌گیری‌های پژوهشی مطرح نماید. اگر خط سیر آمار را ریشه یابی کنیم، ملاحظه میشود که این رشته برای حل مسائل واقعی پدید آمده است. همچنین آمار کمک میکند که بتوان ریاضیات را وارد دنیای عملی نمود و به شکلی مفید از ریاضیات در دنیای حقیقی استفاده کرد. از سویی دیگر، علم آمار به عنوان یکی از مولفه‌های موثر سواد علمی در قرن بیست و یکم مورد استفاده قرار گرفته شده است و اهمیت آن در اسناد برنامه‌ی درسی بسیای از کشورها، در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است. این علم، کاربرد بسیاری در علوم مختلف مانند علوم مهندسی، علوم پزشکی، علوم اجتماعی و غیره دارد. لذا قرار گرفتن این علم در برنامه درسی ریاضیات مدرسهای و آموزش مناسب آن سبب ایجاد مهارتهای مختلفی از قبیل تصمیم‌گیری، قضاوت و پیش‌بینی مبتنی بر داده‌های پیرامونشان در دانش‌آموزان میگردد. امروزه آموزش آمار، به عنوان یکی موضوعات تحقیقاتی در زمینه یادگیری علم آمار به دانش‌آموزان و دانشجویان مورد توجه محققان قرار گرفته است. آمار به عنوان یک علم شامل مباحث تئوری و کاربردی است لذا هر دو جنبه این علم در آموزش آمار در نظر گرفته شده است. آموزش آمار، چالشهایی مشابه با آموزش در سایر علوم ریاضی مانند منطق، ریاضیات و علوم رایانه دارد. اما از آنجایی که، علم آمار مبتنی براستدلال بر اساس شواهد است، آموزش آن، شباهتهای بسیاری با آموزش در رشته‌های تجربی مانند علوم اجتماعی، زیست‌شناسی، روانشناسی و شیمی دارد. از سویی دیگر، تحقیقات آموزش آماری، زمینه‌ای در حال ظهور است که از رشته‌های مختلف رشد کرده و به عنوان یک زمینه منحصر به فرد در جهت ارتقاء تدریس و یادگیری آمار در کلیه مقاطع تحصیلی و دانشگاهی محسوب میگردد. امروزه شاید قدرت استدلال جای خود را به توسعه (قدرت نقد) داده باشد. یعنی آموزش آمار و احتمال مردم را قادر میکند تا انبوه دادهها را، که در این عصر اطلاعات، پیوسته زیر بمباران آنها هستند، به سامان آورند. نمونه آن این که پندارهای ساده آماری باید بخشی از آموزش دانش آموزان باشد تا به او در توسعه برخورد نقادانه با اطلاعات عددی که رسانه‌های گروهی ارائه میکنند، کمک کند. در جامعه کنونی آدمی باید داده‌های انبوه زندگی روزمره را بفهمد و تحلیل کند و درمقابل انفجار اطلاعاتی موجود، قادر به بسیاری استنتاجهای معتبر و درست در مسائلی از قبیل دستمزدها، هزینه‌ها و تصمیم‌گیری‌ها است. از سال ۱۳۳۹ (۱۹۶۰ میلادی) از مجامع بین المللی آموزش ریاضی، تدریس آمار را در برنامه درسی ریاضی مدارس توصیه کرده اند.
دلیل مهمی که می‌توان در مورد این موضوع به آن اشاره نمود اهمیت پیدا کردن تاثیر آمار در زندگی روزانه، نقش مهم آن در شرایط حساس و کاربرد آن در بسیاری از تخصص‌ها و پژوهش‌هاست. که این موضوع هنوز در کشورمان مورد توجه قرار نگرفته است.
ضرورت تشکیل کمیته آموزش آمار مدرسهای
یکی از اساسیترین ضرورتهای تشکیل کمیته آموزش آمار مدرسهای، برطرف کردن چالشها و مشکلات جدی موجود در کتابهای ریاضیات آموزش و پرورش از پایه‌ی اول تا دوازدهم است. این چالشها به دلیل عدم وجود استاندارهای آموزشی در مباحث آمار و احتمال و پایین بودن دانش معلمان و دبیران در مباحث آمار و احتمال است. همچنین یکی دیگر از این چالشها، عدم انجام تحقیقات آکادمی و دانشگاهی در آموزش آمار و احتمال است به طوری که حتی یک مقاله پژوهشی فارسی و یا انگلیسی در این حوزه در کشور وجود ندارد. این موضوع سبب گشته است که تدریس و آموزش آمار و احتمال درکتابهای ریاضیات مدرسهای به عنوان یکی از مشکلات اساسی در حوزه آموزش ریاضی مدرسهای برای دانش آموزان، معلمان و دبیران آموزش و پرورش گردد. نقش وجود استاندارد های آموزشی و انجام پژوهش و تحقیقات در این حوزه بسیار با اهمیت است به طوریکه سبب تولید محتوی‌های مناسب یکپارچه با کیفیتهای استاندارد در کتابهای ریاضیات مدرسهای میگردد. همچنین چالشهای جدی و اساسی که دبیران و معلمان در آموزش آمار و احتمال با آن روبه رو می‌شوند به طوری که از درس دادن این مباحث به طور عمیق و درست خودداری می نمایند و سالهای زیادی است که سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت اموزش و پرورش با این مشکلات روبه رو است و به دلیل عدم وجود استاندارهای آموزشی و عدم انجام تحقیقات و پژوهشها در این حوزه نمیتواند این چالشها را برطرف کند.
اهداف کمیته آموزش آمار مدرسهای
- تعیین استانداردها و چارچوب برنامه درسی آمار در مقاطع مختلف مدرسهای
- نحوه آماده‌سازی آموزگاران و معلمان برای تدریس بهتر آمار در مدارس
- نحوه تشویق دانش آموزان برای انتخاب رشته آمار برای ادامه تحصیل
- باز نگری به برنامه‌های درسی آمار در مدارس و تعیین چارچوبی برای برنامه‌های آمار در مقاطع مختلف تحصیلی
- آماده سازی و برنامه ریزی برای باز آموزی همکاران معلم برای تدریس دروس متناسب با نیازهای روز
اعضای کمیته آموزش آمار مدرسهای
- خانم دکتر سمانه افتخاری مهابادی
- آقای دکتر احسان بهرامی سامانی
- خانم دکتر الهام تبریزی
- آقای دکتر علی دست‌برآورده (مسئول کمیته)
- آقای دکتر علی رجالی
- آقای دکتر سید محمدرضا سید صالحی
- خانم دکتر آزاده قاهری
- خانم آناهیتا کمیجانی
|