---

ریسک سیستمی، به عنوان یکی از چالش‌های نظام مالی، توجه ویژه‌ای را از سوی سیاست‌گذاران و  سرمایه‌گذاران و محققان به خود جلب کرده است. شناسایی و ارزیابی ریسک سیستمی، جهت افزایش ثبات مالی نظام بانکی اهمیت زیادی دارد. بدین منظور، در این مقاله از روش ارزش در معرض خطر شرطی، جهت ارزیابی ریسک سیستمی برای داده‌های شبیه‌سازی شده و داده‌های نظام بانکی ایران استفاده شده است که در آن میانگین شرطی و واریانس شرطی به ترتیب با مدل‌های 
اتورگرسیو میانگین متحرک و اتورگرسیو مشروط بر ناهمسانی واریانس تعمیم یافته مدل‌سازی شده‌اند. داده‌های مورد مطالعه قیمت روزانه سهام 17 بانک ایران، در بازه زمانی 19 فروردین 1398 تا 11 اردیبهشت 1402 است که شامل مقادیر گمشده در برخی بازه‌های زمانی است. درون‌یابی مقادیر گمشده، با رهیافت صافی کالمن انجام شده است. از توابع مفصل خوشه‌ای که ساختار درختی سلسله مراتبی دارند، برای تشریح وابستگی غیرخطی و سلسله مراتب سرایت ریسک سیستمی بانک‌های مورد مطالعه استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که بانک تجارت دارای بیشترین ریسک سیستمی است. افزایش ریسک سیستمی علاوه بر وقوع بحران مالی، آثار نامطلوبی بر عملکرد اقتصاد کلان دارد. این نتایج می‌تواند به پیش‌بینی و کاهش اثرات بحران‌های مالی  و مدیریت آن کمک شایانی کند. 

---

  رویدادهای  یک نهاد مالی می‌توانند بر سیستم مالی سایر نهادها  اثر بگذارند،  به همین دلیل ریسک سیستمی که تاثیر بحران  یک نهاد بر  سایر نهادها را بررسی می‌کند، مورد توجه تحلیل‌گران ریسک قرار دارد و از مهم‌ترین  رو‌ش‌های اندازه گیری آن  معیارهای  ارزش در معرض خطر شرطی و کمبود مورد انتظار شرطی است. اگر بین بازدهی دو نهاد مالی وابستگی وجود داشته باشد، می‌توان از توابع مفصل برای بررسی ساختار وابستگی بین آن‌‌ها استفاده کرد. از آنجا که داده‌های  بازدهی  اکثر اوقات  مشاهده می‌شوند در طی زمان دارای نوسانات ناپایدارند، می‌توان از مدل‌های سری زمانی آرما-گارچ برای مدل‌بندی تغییرپذیری نیز استفاده کرد. در این مقاله ارزش در معرض خطر شرطی  برای  چهار  تابع مفصل ارزیابی  سپس بر اساس آن کمبود مورد انتظار شرطی در مدل‌های آرما-گارچ دارای توزیع مانده‌های  خطای تعمیم‌یافته، برآورد شده است. سپس این دو معیار  با بازدهی دو بانک تجارت و  ملت  محاسبه می‌شود.‌