---

در این مقاله، ابتدا فرآیندهای نقطه ای فضایی و برخی مشخصه های آن ها به اختصار معرفی می شود. سپس با تعریف فرآیندهای کاکس فضایی در حالت کلی، یک زیر رده خاص آن ها؛ یعنی فرآیندهای کاکس نوفه ی شلیک، مورد بررسی قرار می گیرد. سرانجام یک مدل توماس به داده های مکان زلزله ای زاگرس برازش داده می شود.

---

روش تحلیل مجموعه ی مقادیر تکین  (SSA(   یک روش   ناپارامتری قدرتمند  درحوزه­ ی  تحلیل  سری­های  زمانی بوده و به دلیل دارا بودن ویژگی‌هایی نظیر عدم نیاز به برقراری فروض مانایی و یا محدودیت در تعداد مشاهدات جمع آوری شده مورد توجه قرار گرفته است. هدف اصلی روش SSA  تجزیه سری­های زمانی به اجزای تفسیرپذیر مانند روند، مولفه نوسانی و نوفه بدون ساختار است. در سالهای اخیر  تلاش های مستمری از جانب محققان در حوزه های مختلف پژوهشی  در جهت بهبود این روش خصوصاٌ در زمینه­ ی پیش بینی سری های زمانی  صورت گرفته است.   در این مقاله روش جدیدی برای بهبود پیش بینی روش  SSA  با استفاده از الگوریتم فیلتر کالمن در مدل های ساختاری معرفی می شود. سپس کارایی عملکرد این روش و چند روش تعمیم یافته SSA    با روش  SSA پایه با استفاده از معیار ریشه میانگین مربعات خطاها مورد مقایسه قرار می گیرد.  برای انجام این مقایسه، از داده های شبیه سازی شده از مدل های ساختاری و نیز داده های واقعی مصرف گاز در انگستان استفاده شده است.  نتایج به دست آمده از این بررسی نشان می دهد که روش معرفی شده جدید از دقت بیشتری نسبت به سایر روش ها برخوردار است.

---

 تحلیل سری‌های زمانی - مکانی در علوم مختلف حائز اهمیت اما در عین حال چالش برانگیز است.  دقت تحلیل‌های سری‌‌‌های زمانی - مکانی به نحوه تبیین صحیح ارتباط در بعد زمان و مکان آنها بستگی دارد. در این مقاله، مولفه‌های اصلی دینامیکی یکطرفه جهت مدل‌سازی ساختار مشترک  سری‌های زمانی - مکانی معرفی و مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مولفه‌های اصلی با مجموعه  داده‌هایی که شامل تعداد زیادی از سری‌های زمانی - مکانی است، قابل استفاده است. مولفه‌های اصلی دینامیکی علاوه بر ارتباط مکانی، تشخیص روند و روند فصلی،  انعکاس دهنده سایر عوامل مشترک زمانی و مکانی در مجموعه‌ای  از  سری‌های زمانی - مکانی هستند. جهت بررسی کارایی مولفه‌های اصلی دینامیکی یکطرفه،  از آنها برای خوشه‌‌‌بندی و پیش‌بینی در سری‌های زمانی - مکانی استفاده می‌شود.بر اساس سری‌های زمانی - مکانی بارندگی در ایستگاه‌های مختلف استان گلستان، کارایی مولفه‌‌های اصلی در خوشه‌بندی ایستگاه‌های هیدرومتری، مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین پیش‌بینی بر اساس مولفه‌های اصلی دینامیکی یکطرفه برای مقادیر شاخص بارش استاندارد که یک شاخص مهم در بیان خشکسالی می‌باشد، انجام  می‌گیرد.