گزارش سمینار آمار، پژوهش، آینده
گروه علوم پایه فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران با حمایت ستاد سال جهانی آمار و همکاری انجمن آمار ایران برای گرامیداشت سال جهانی آمار سمینار آمار، پژوهش، آینده را با حضور جمعی از اعضای فرهنگستان علوم، اعضای انجمن آمار و اساتید و دانشجویان دانشگاههای تهران در روز پنجشنبه چهارم اردیبهشت ماه 1393 در سالن کنفرانس فرهنگستان علوم برگزار نمود.
در این سمینار نیم روزه که رئیس گروه علوم پایه و تعدادی از اعضای پیوسته و وابسته فرهنگستان علوم، تعدادی از اعضای هیأت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاههای تهران، شهیدبهشتی، تربیت مدرس، خوارزمی، آزاد اسلامی، البرز و پژوهشکده آمار حضور داشتند، آقایان دکتر حمید پزشک استاد آمار دانشگاه تهران و دکتر محسن محمدزاده استاد آمار دانشگاه تربیت مدرس و رئیس انجمن آمار ایران سخنرانی کردند.
ابتدا جناب آقای دکتر محمدزاده با گرامیداشت سال جهانی آمار و ارائه گزارش مختصری از برنامهها و فعالیتهای ستاد و شورای برنامهریزی سال جهانی آمار سخنرانی خود را تحت عنوان آمار و پژوهش ارائه نمودند و اظهار داشتند فرایند پژوهش در زمینهها و سطوح مختلف متشکل از مراحلی است که اجرای صحیح و دقیق هر یک از آنها نقشی اساسی در صحت نتایج حاصل دارند. آمار به عنوان ابزاری علمی، روشها و فنونی متناسب با مراحل پژوهش را فراهم میآورد که بهکارگیری صحیح آنها نه تنها دقت، اعتبار و اطمینان به نتایج پژوهش را تضمین میکند بلکه هنرمندانه شرایطی فراهم میسازد که با تحلیل بخشی از مجموعه مورد مطالعه و تعمیم نتایج، میتوان ضمن صرفهجویی در وقت و هزینهها، دقت نتایج و سرعت عمل را نیز افزایش داد. هرچند اهمیت استفاده از آمار بر هیچ پژوهشگری پنهان نیست، اما گاهی ضرورت شناسایی و بهکارگیری روشهای صحیح و متناسب با اطلاعات، کمتر مورد توجه قرار میگیرد. سخنران ضمن تعیین جایگاه علم آمار و نقش آن در هر یک از مراحل فرایند پژوهش، مشکلات ناشی از این کم توجهی و ضرورت دقت نظر به انطباق شرایط مسئله با ویژگیهای هر یک از فنون آماری را مطرح نمود و رسالت متخصصین آمار کاربردی در تامین نیازهای پژوهشگران رشتههای مختلف علمی را بیان کرد. بعلاوه اظهار داشت انجمن آمار ایران با همکاری مرکز آمار و حمایت واحدهای آمار و اطلاعات دستگاههای اجرایی کشور به دنبال تشکیل سازمان نظام آمارشناسی کشور است تا انجام طرحها و فعالیتهای آماری کشور تنها توسط افراد متخصص و متبحر آماری صورت پذیرد.
سپس جناب آقای دکتر پزشک سخنرانی خود را تحت عنوان آینده آمار ارائه نمودند و اظهار داشتند برخی آمار قرن نوزدهم را آمار دادههای بزرگ مقیاس میدانند. افرادی مانند آدلف کتله در قرن نوزدهم مشغول تحلیل حجم وسیعی از دادهها برای پاسخ به سوالاتی ساده بودندکه از سرشماریها بهدست میآمد. این سوالات غالبا راجع به وقایع چهارگانه تولد، ازدواج، طلاق و مرگ بود. پیرسون با ارائه مقالهای مشهور در ابتدای قرن بیستم، کلید ورود به دورانی جدید از تحلیلهای آماری را زد که به آن آمار استقرایی نام دادند. قرن بیستم یا قرن آمار دادههای کوچک مقیاس، برای پاسخ به سوالات کمی پیچیدهتر، سرشار از ایدههای مبتنی بر نظریههای نمونهای است. در این قرن افراد نابغهای مانند فیشر، نیمن، هتلینگ و ... بنیانهای اصلی آمار استقرایی را پیریزی کردند. این بار نه سرشماریها بلکه نمونههای بسیار کوچکتر از سرشماریها، برای پاسخ به سوالاتی نظیر این که "آیا تیمار الف بهتر از تیمار ب تاثیر میکند؟" مورد استفاده قرار گرفتند. اما قرن بیست و یکم را شاید بتوان قرن آمار بزرگ مقیاس با سوالات پیچیده نامید. در این قرن سیل عظیمی از اطلاعات و آمار تولید میشود که سیل عظیمی از سوالات را بهمراه میآورند. آمار دانان مسول پاسخ گویی هستند. اما پاسخ به این سوالات از جادهای که فیشر در قرن بیستم پیریزی کرده است نمیگذرد! وی ضمن اشارهای گذرا به تاریخچه آمار واحتمال طی دو قرن گذشته به بررسی آمار قرن بیست و یکم پرداخت و نقش استفاده از اطلاعات دیگران درطرح آزمایشهایی که تحت مطالعه داریم را به عنوان راهبرد آمار بیزی برای تحلیل دادهها بیان نمود.
برای مشاهده فایل PDF گزارش اینجا را کلیک کنید.